ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ବଢ଼ୁଥିବା ପରୋକ୍ଷ ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ
ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ପାକିସ୍ତାନ ପହଞ୍ଚୁଛି ତୃତୀୟ ଦେଶ ମାଧ୍ୟମରେ
ଗ୍ଲୋବାଲ ଟ୍ରେଡ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଇନିସିଏଟିଭ (GTRI) ର ଏକ ନୂଆ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ସିଧାସଳଖ ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ରହିଛି। ଭାରତର ଉତ୍ପାଦିତ କପଡା, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ, ଔଷଧ ଓ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ UAE, ସିଙ୍ଗାପୁର ଓ ଚୀନ୍ ଭଳି ଦେଶ ମାଧ୍ୟମରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ପହଞ୍ଚୁଛି।
ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ବଜାରର ଭୂମିକା
ଏହି ତୃତୀୟ ଦେଶମାନେ ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀକୁ ପୁନଃ ପ୍ୟାକେଜିଂ କିମ୍ବା ଲେବଲିଂ କରି ପାକିସ୍ତାନକୁ ରପ୍ତାନି କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁଁ ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ବାଣିଜ୍ୟ ଅପରିଚିତ ଭାବରେ ଚାଲିଛି, ଯାହା ଉଭୟ ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଗୁପ୍ତ ଭାବରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କରୁଛି।
ଭାରତୀୟ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ ବଢ଼ୁଥିବା ଚାହିଦା
GTRI ରିପୋର୍ଟ କହିଛି ଯେ, ପାକିସ୍ତାନରେ ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରତି ଚାହିଦା ହ୍ରସ୍ତି କରିଛି। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଗୁଣବତ୍ତା ଓ ସୁଲଭ ମୂଲ୍ୟ। ତେବେ, ଅନୁପଯୁକ୍ତ ଲେବଲିଂ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ଅଭାବ ଯେପରିକି ଭାରତୀୟ ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।
ବିକଳ୍ପ ପଥ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆବଶ୍ୟକତା
ରିପୋର୍ଟରେ ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ଆଉ ଅଧିକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଓ ସଠିକ୍ ବନେଇବା ଦରକାର। ଏହା ଦ୍ୱାରା ଦୁଇ ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତି ଆପସରେ ଲାଭ କରିପାରିବ।
ରାଜନୈତିକ ଉତ୍ତେଜନା ମଧ୍ୟରେ ଅଜଣା ବ୍ୟାପାର
ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ରାଜନୈତିକ ଉତ୍ତେଜନା ନିୟମିତ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏହି ପରୋକ୍ଷ ବ୍ୟାପାର ଅଟୁଟ ରହିଛି। ଏହା ଦୁଇ ଦେଶର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି।
ଭବିଷ୍ୟତର ସମ୍ଭାବନା
ଯଦି ଏହି ବାଣିଜ୍ୟକୁ ଆଧିକାରିକ ମଞ୍ଚ ମଧ୍ୟମରେ ନିୟମିତ କରାଯାଏ, ତେବେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପର୍କ ଅଧିକ ମଜବୁତ ହୋଇପାରିବ।
ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ – ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଉତ୍ତେଜନା ଚରମ ସୀମାରେ
